Dünyamız çeşitli aşamalardan geçerek meydana gelmiştir. Kaos ilk aşamayı temsil eder. Bazı kültürlerde kaos boşluk ya da yokluk kavramlarını ifade etse de çoğunlukla var olan ama henüz dokunulmamış bir cevheri işaret eder. Bu cevher kimi zaman su ile sembolize edilir.
Kaostan çıkış zaman ve mekan dışı bir eylemle olur. Kaosu bitiren bu eylem kimi kültürlerde bir ışıkla, kimilerinde ise spiral bir rüzgarla gösterilir.
Kaos sembolü genellikle evrenin yaratılmasından çok, Dünya’nın meydana gelişini açıklamak üzere kullanılır.
Kaos, dünya genelinde çok yaygın olsa da her kültürde bulunmaz. Bu kavramın mevcut olduğu kültürlerde ise kaosun iki özelliği vardır: 1) karanlık 2) biçimsizlik.
Kaosun karanlığı sıradan bir karanlık değildir. O öyle bir karanlıktır ki, hiç bir şey görmek mümkün değildir. Sadece sonsuz bir siyahlık vardır. O, siyahların siyahıdır.
Karanlık sembolü aydınlığın karşıtı olarak kullanılırsa; iyilik – kötülük gibi bir ikililik söz konusu olur. Bu tür ikili kullanımlarda karanlık, olumsuz unsuru temsil eder: Aydınlık iyiliği temsil ediyorsa, karanlık kötülüğü temsil eder; aydınlık doğruluğu temsil ediyorsa, karanlık yalanı temsil eder, vs.
Ezoterizmde karanlık, hakikatleri görememeyi, ışıktan yoksun olmayı, gözleri kapalı olmayı belirtmek üzere “körlük” anlamında kullanılır. Bu, spiritüel ışığı hiç görmemiş olanların, her şeyin maddi ışık altında gördüklerinden ibaret olduğunu sanan “uyuyanlar”ın içinde bulundukları şuur hâlidir.