Birçok kültürde insan bedeni ve evren arasında bir benzerlik olduğuna inanılır. Bunun yanı sıra insan bedeniyle, yeryüzü ve elementler arasında da bir ilişki olduğu düşünülür.
Kadim geleneklere ait kutsal metinlerde insan vücudu, yeryüzünün küçük çapta bir örneği olarak kabul edilir. İnsan vücudunda yer alan kemikler, yeryüzünde bulunan taşların özdeşidir. Beyin ve bulut arasında da bu türden bir benzerlik vardır. Beyin, vücudun, bulut da dünyanın daha üst bölgelerinde yer alır. Etin yeryüzü ile, kemiklerin taşlarla ve beynin bulutlarla olan benzerliği yanı sıra saçın bitkilerle, kanın yeryüzüne ait sularla, gözün güneşle nefesin rüzgârlarla özdeş olduğu düşünülür.
İnsan bedeni ile evren arasındaki benzerlik ilişkisi şifa ritüellerinde de görülür. Örneğin kırık kemiklerin iyileştirilmesinde taşlardan çekilen maddenin kullanılması, vücut üzerinde görülen yaraların iyileştirilmesinde topraktan faydalanılması, saç kaybına karşı bitkilerden yararlanılması insan bedeni ile yeryüzü arasındaki özdeşliğin şifa ile ilgili uygulamalarındaki yansımalarıdır.
İnsan bedeni ile evren arasında kurulan özdeşlik, İslâm ezoterik düşüncesinde de yer alır. İnsan-ı kâmil olgusunun merkezde yer aldığı tasavvufî anlayışa göre hakikatte evren insanda toplanmıştır ve insan bütün âlemlerin özüdür.
İnsan bedeninin sembolik anlam ve işlevini ortaya koyan önemli bir inanış da insanın küçük çapta bir evren olduğu ve bedende yer alan her bir unsurun evrensel bir karşılığı olduğudur. İnsan bedenine ait unsurlar ile gezegenler, burçlar; insan bedeni ile yeryüzüne ait unsurlar ve insan bedeni ile evrende bulunan ateş, su, hava, topraktan oluşan dört unsur arasında bir analoji kurulmuştur.
Mikrokozmos addedilen insan bedenine ait her unsur gibi eller de evrensel bir unsura karşılık gelmektedir. Örneğin, Çin el falcılığında küçük parmak havayla, yüzük parmağı ateşle, orta parmak toprakla, işaret parmağı suyla ve başparmak chiyle veya metalle ilişkilidir.