Türk mitolojisinde önemli bir yeri bulunsa da ayı hiçbir zaman kartal, at ya da kurt kadar önemli bir hayvan olmamıştır. Orman tanrısının ya da orman ruhunun simgesi olarak görülen ayı, erken devirlerde adının zikredilmesi yasak olan bir hayvandı.
Yakutlar ayı kafatası üzerinde ant içiyorlardı. Çin kaynaklarında kuzeyli göçebelerin bayraklarında adalet simgesi olarak ayının yer aldığı anlatılmaktadır.
Ayının çeşitli kısımlarından alınan kemikler şaman elbiseleri üzerine dikiliyordu. Şamanın göğe yaptığı yolculuğu esnasında bazen ayı da bir yardımcı ruh olarak kullanılıyordu.
Ayının avlanarak yenilmesiyle kuvvetinin ve çeşitli özelliklerinin insana geçtiğine inanılıyordu. İslamiyetten sonra ayıyla ilgili inanışlar değişti. Ayı daha çok kaba kuvvetin, aptallığın ve kötü insanın simgesi olarak görülmeye başlandı.