Bilgiyi, iç içe geçmiş çemberler olarak düşünürsek; en dıştaki çember herkesin elinin altında bulunan bilgiyi temsil eder. Merak ettiğiniz bir konu hakkında Web’de araştırma yaptığınızda karşınıza çıkan ilk sonuçlar bu tarzdadır. Bunlar genellikle çok yüzeysel bilgilerdir. Eğer meraklı biriyseniz 15 saniyede ulaştığınız bu bilgiler sizi tatmin etmeyecektir. Daha detaylı araştırma yaparsınız. Böylece iç kısma doğru yolculuğunuz başlamış olur.
Yunanca’da eso “içeride”, ekso ise “dışarıda” anlamına gelir. Esoterikos kelimesi, “iç çembere ait olan” demektir. En içteki çember, herkesin ulaşabileceği bir yer değildir. Antik Yunan’da bazı filozoflar çok özel bilgileri yalnızca belirli sayıdaki ayrıcalıklı müritlerine aktarırdı. Bu bilgiler dışarı çıkmazdı. Bu ayrıcalıklı öğrenciler Antik Çağ’da “Ezoteristler” olarak bilinirlerdi. Bu yakın çevrenin ötesindeki herkes “Ekzoteristler” olarak tanımlanırdı.
Ezoterik bilgi, seçkin bir azınlığın erişebildiği gizli bilgidir. Ezoterizm, bu gizli bilginin yüzyıllar boyunca aktarıldığı sayısız yolu ifade eder (felsefe, edebiyat, sanat, semboller, vb.). Bu bilgi, benliğin ve genel olarak gerçekliğin içsel işleyişine dair bir farkındalık geliştirir. Bu bilgiye ya bilen birinin aktarımıyla ya da kilit metinler üzerinde çalışarak erişebilir.
Günümüzde “ezoterik” neredeyse tamamen hayal ürünü ve spekülatif bilgiyi yansıtan bir terim hâline geldi.