İçeriğe geç
Anasayfa » Sözlük » Falnâme

Falnâme

    Fal bakma tüm dünyada olduğu gibi İslâm toplumlarında da yaygın bir gelenektir. Bunun doğal bir sonucu olarak da nasıl fal bakılacağını öğreten Arapça, Farsça ve Türkçe birçok fal kitabı yazılmıştır. Bu eserler Türk ve Fars edebiyatlarında “falnâme” adı verilen bir tür meydana getirmiştir.

    Falnâmelerin başında mutlaka “Gaybı ancak Allah bilir” hükmü kaydedilirdi. Ayrıca fal bakarak yapılan işin olayları hayra yormaktan yâni tefe’ül’den ibaret olduğu vurgulanırdı.

    İki türlü falnâme vardı. İlk gruptakiler, bilinenleri yorumlayarak yeni bilgiler elde etme yollarını gösterirdi. İkinci gruptakiler ise ileride meydana gelecek olaylar hakkında fikir yürütme yöntemlerini açıklarlardı.

    Fal bakılmasında kullanılan metinlere göre falnâmeleri üç gruba ayrılır:

    1. Kur’an Falnâmeleri: Bunlar en yaygın falnâme türüdür. Kur’an’a dayalı olarak hazırlanan bu eserler ikiye ayrılır. a) Harflerin yorumuna dayalı falnâmeler. Gerekli dualar okunduktan sonra Kur’ân-ı Kerîm açılır. Sağ sayfasında ilk karşılaşılan âyetin ilk harfinin Kur’an’ın hangi âyetlerine delâlet ettiği belirtilerek bu âyetlerin mânaları fala esas alınır. b) Kur’an âyetlerine dayalı falnâmeler. Bu tür falnâmelerde yirmi sûreden seçilmiş bazı âyetlerin yorumu yapılır.

    2. Kura Falnâmeleri: Bu tür falnâmeler, üzerinde rakam veya harfler bulunan bir zar atılarak kullanılırlar.

    3. Peygamber Adlarına Göre Düzenlenen Falnâmeler: Bu eserlerde peygamberlerin isimleri bir şema veya daire halinde düzenlenmiş ve her birinin hayatı, tebliğleri ve mûcizelerine dayalı fallar verilmiştir.

    Bütün bu falnâme türleri dışında başta Kur’ân-ı Kerîm olmak üzere bazı kitaplar da tefe’ül amacıyla kullanılmıştır. Kur’an’dan tefe’ül şöyle yapılır: Bir niyet tutularak Kur’an açılır. Sağ sayfada göze çarpan ilk âyetin mânasından çıkan sonuç ile tefe’ül edilir. Padişah II. Mehmed, 1446’da tahtı babasına terkedip Manisa’ya dönmek zorunda kaldığında Molla Hüsrev kendisini teselli etmek için Kur’an’dan tefe’ül etmiş, pek yakında yine padişah olacağı müjdesini vermişti.

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir